De afgelopen weken (2015, red.) stonden de kranten, nieuwsbulletins en nieuwssites er vol over. Eerst was er een enorme reddingsoperatie voor de V&D – waar voorlopig een faillissement is afgewend – volgde daarna het nieuws dat de Blokker een paar honderd personeelsleden de deur wijzen. Voor veel marketeers was dit geen verrassing, oude businessmodellen doen namelijk pijn.

De generatie van “zo deden wij het altijd” staat nog steeds aan de top bij veel bedrijven. Het is een manier om te zeggen: Wij willen niet veranderen. De V&D is zijn bedrijf waar het flink mis gaat. Inmiddels zijn ze tijdelijk gered, maar wat mij betreft is het een uitstel van executie.

Waarom? Omdat er niets essentieels gaat veranderen. Het businessmodel van de V&D blijft redelijk hetzelfde en onderscheidend vermogen gaat het ook niet meer krijgen. En al hebben ze een nieuwe strategie, dan is het daar nu al 5 jaar te laat mee. De tijd dat alles kwam aanwaaien is voorbij.

Ook de Blokker zit in zwaar weer. Want ook de Blokker heeft niet echt een duidelijk signatuur meer. Illustratief voor de problemen bij de Blokker vond ik wel het bezoek van mijn vriendin en mij van een paar weken terug. We waren op zoek naar een waterkoker en zagen een mooie bij de Blokker in de folder staan. De jonge dame bij de klantenservice wist niets van de folderactie en kon ons (nadat ze eerst twee minuten had gezocht) niet verder helpen. De bedrijfsleider liep vervolgens langs en snauwde: “Die is niet goed, is uit de schappen gehaald. Maar er staan wel een paar andere mooie tussen.” En hij liep weer weg.

Het voorbeeld van de Blokker is zo illustratief, omdat ze totaal geen onderscheidend vermogen hebben. Je betaalt bij de blokker meer dan bij de concurrenten als de mediamarkt en helemaal als bij de Action. Klanten vinden het niet erg om meer te betalen, maar dan moet er wel waarde tegenover staan. En dat is nu juist wat er niet is: Er staan tieners die je moeten helpen maar die de vakkennis nog ontberen. En de bedrijfsleider is niet servicegericht. Voor ons een reden om maar eens ergens anders te  gaan kijken.

Het geeft maar eens aan dat waarde enorm belangrijk is. Op de website van de Ondernemer las ik van de week dat de Blokker is ingehaald door de Action. Maar ze zijn door iedereen ingehaald, er is totaal niets meer waarvoor je naar de Blokker gaat. Het businessmodel bij de Action is helder: Je vindt er alles (en ook niets) voor de laagste prijs. Alles is er op afgestemd. Goedkope – vaak niet servicegerichte – personeelsleden, de inkoopstrategie tot aan de winkelinrichting. Alles ademt goedkoopheid uit. Niemand in de doelgroep die erom maalt, want ze weten dat ze goedkoop uit zijn. Precies zoals het hoort, want iedereen die bij de Action binnenkomt, koopt ook iets.

Er verscheen laatst een interessante vergelijking op de Facebookpagina van Dutch Cowboys. Daarin werd de V&D vergeleken met internetaanbieders als Bol.com, Wehkamp.nl en Coolblue. Er ontstond onder het bericht direct discussie: Je kunt webwinkels toch niet één op één gaan vergelijken met een warenhuis? 

Maar is dit wel zo? Misschien staat het mooiste voorbeeld er wel tussen. Want Wehkamp.nl is juist een partij die hun businessmodel zodanig veranderd heeft dat ze van een postorderbedrijf naar een online retailer zijn gegaan. Dit heeft voor veel organisatieveranderingen gezorgd, maar ze zijn wel een van de grootste spelers. Die boot heeft de V&D blijkbaar gemist.

Daarbij zijn dit de concurrenten van de V&D. Coolblue heeft ook een drietal winkels, maar de functie hiervan is anders. Coolblue gebruikt het echt als servicepunt voor hun bedrijf en niet direct als verkooppunt. Het grote verschil tussen de partijen is het aantal medewerkers, wat bij V&D natuurlijk veel meer is dan bij de concurrenten. Ondanks dat de vergelijkingen niet compleet zijn (Het zou interessanter zijn wanneer ook de Actions, Primarks, Hema’s, etc. van deze wereld worden meegenomen) is dit plaatje wel veelzeggend.

Zo is binnen een maand – ik wil bijna zeggen eindelijk ­– pijnlijk zichtbaar geworden dat het doorgaan op de oude voet averechts werkt. V&D en Blokker gaan met noodplannen aan de slag om hun bedrijf te redden. Maar in mijn ogen is dit te laat. Ze hadden al jaren geleden hun businessmodel stap-voor-stap moeten veranderen.

En dit is een les die iedere ondernemer –groot of klein-  mee moet nemen voor zijn of haar bedrijf. Veel ondernemers werken nog steeds te veel in hun bedrijf en kijken niet naar wat de markt doet. En dat is het belangrijkste van alles: De veranderingen van de behoeften van je klanten. Blijf dus minimaal iedere maand (en liever veel vaker) nadenken over je businessmodel van de toekomst en beweeg mee. Word alsjeblieft geen V&D…

Dit artikel is eerder geschreven op Word een Klantmagneet (een eerder label van ons, red.) uit 2015. Inmiddels is de V&D failliet en is Blokker met een nieuwe formule aan de slag gegaan. Toch vonden wij het interessant om dit artikel te plaatsen, omdat de boodschap voor veel merken nog steeds hetzelfde blijft: Blijf werken aan je merk en blijf kijken naar je businessmodel!